STILTE VOOR DE MOSSELSTORM

Driemaal is scheepsrecht! Nadat weer en wind twee eerdere pogingen genadeloos afbliezen, zijn de goden ons vandaag een stuk gunstiger gezind. De zon heeft de ochtendnevel weggebrand en laat het zeewater glinsteren, zilvermeeuwen (Larus argentatus) cirkelen vrolijk en vrij door de frisblauwe lentelucht. Het gaat gebeuren: vandaag bezoekt het IOBZ Zeeboerderij Westdiep, het aquacultuurproject van Colruyt Group voor de kust van Oostduinkerke waar dit seizoen voor het tweede jaar op rij Belgische mosselen worden geteeld.

Diep in de Nieuwpoortse havengeul stappen wij daartoe aan boord van Smart Farmer, het tweerompige werkpaard van de zeeboerderij dat instaat voor zowel het mosselonderhoud als de oogst ter plekke. Na een korte veiligheidsbriefing gaan de trossen los, schuiven we de havengeul uit en zetten tegen vijf knopen koers naar het westen. Smart Farmer ploegt zich enthousiast door de golven, tot na net geen uurtje honderden gele en rode boeien aan de horizon verschijnen. Buitenaards leven dat ons aardoppervlak bestudeert vraagt zich allicht in complete verwarring af wat hier gaande is. Een verdwaalde kunstinstallatie? Een militair experiment? Een verborgen boodschap?

Stijn, operationeel manager van de zeeboerderij, stelt gerust: onderverdeeld in 4 velden markeren de boeien 44 lijnen van 100 meter onder het wateroppervlak, die elk 30 mosseltouwen van 12 meter lang bijeen houden. Mosselzaad, dat zich van nature in het Noordzeewater bevindt, hecht zich aan de lussen en wordt vervolgens gevoed met alle nutriënten die de sterke getijden in de Noordzee aanbrengen. Al na een goed jaar hebben de eerste mosselen (Mytilus edulis) daardoor hun nominale grootte bereikt en kan de oogst beginnen.

Vanop de Smart Farmer, die ondertussen de gekleurde boeien heeft bereikt, wordt met enkele kranen een lijn vastgegrepen en zorgvuldig omhoog getakeld. Het is een bijzonder zicht: volgroeide mosselen in duizendtallen, zeeanemonen en seizoenaal zeewier komen aan het oppervlak. Tussen de mosselen krioelt het van garnalen (Crangon affinis) en zagertjes (Alitta virens). In de zeeboerderij wordt scheepvaart geweerd, waardoor het visbestand aangroeit en klein zeeleven floreert. De enige en onverbeterlijke aartsvijand is de zeester (Asterias rubens), die op een hongerige dag tot wel vijf mosselen opent en binnenslurpt.

Toegegeven, het is niet dat we dat niet begrijpen. De verse en ongekookte mosselen die we mogen proeven smaken naar meer – of tenminste naar zee, met een volle smaak en romige textuur. Ze zijn nu bijna helemaal volgroeid. Over precies twee weken start de oogst en zal Smart Farmer over een periode van drie maanden 50 ton mosselen bovenhalen, liefst 10 keer meer dan vorig jaar, die daarna worden aangeboden in verschillende restaurants en verkocht in supermarktketen CRU.

Maar vooralsnog rest de mosselen dus twee weken platte rust en nutriëntendieet. De kranen van de Smart Farmer laten de lijn terug in het water zakken en als een goed bewaard geheim verdwijnen de mosselklompen terug onder de golven. Het werkpaard keert om en zet weer koers naar Nieuwpoort – aan zeven knopen nu, met wind en stroming mee – waar ook voor haar nog twee weken kalmte wachten. Achteraan de havengeul meert het schip af, slaat de motor uit en daalt de rust neer: dit is de stilte voor de mosselstorm.

tekst: Bavo Smets - Fotograaf Willem Vermoere